Παρέα θα θυμηθούμε αλλά και θα ενημερώσουμε τις φίλες για το συχνότερο τύπο καρκίνου στις γυναίκες. Είναι αξιοσημείωτο και προς διερεύνηση το γεγονός ότι στην Ελλάδα, η διάγνωση του καρκίνου του μαστού γίνεται συνήθως όταν η νόσος είναι ήδη σε προχωρημένο στάδιο.
Σύμφωνα με το Πανελλήνιο Σύλλογο Γυναικών με Καρκίνο του Μαστού <<Άλμα Ζωής>> στην Ελλάδα αναφέρονται 6.000 περίπου νέες περιπτώσεις το χρόνο ενώ παγκοσμίως περισσότερες από 1.600.000 γυναίκες το χρόνο διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία για αυτό ας πιάσουμε το θέμα από την αρχή. Θα μας βοηθήσει η Δρ. Αθηνά Βούρτση Ειδική Ακτινοδιαγνώστρια Μαστού, Ιδρυτική Πρόεδρος & Γενική Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Απεικόνισης Μαστού
Τι είναι καρκίνος του μαστού;
Είναι ο ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός των νεοπλασματικών επιθηλιακών κυττάρων που ξεκινούν από τον ιστό του μαστού. Αν τα νεοπλασματικά αυτά κύτταρα δεν εντοπιστούν και «αφεθούν» χωρίς έγκαιρη αντιμετώπιση στο διάστημα που ακολουθεί από τη δημιουργία τους και έως τον εντοπισμό τους –το διάστημα αυτό ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα–, θα δημιουργηθεί μάζα, η οποία σταδιακά θα συρρικνώσει και θα καταστρέψει τους υγιείς ιστούς.
Τι είναι η αυτοεξέταση ή ψηλάφηση μαστού;
Είναι μια διαδικασία απλή και εύκολη που σας βοηθά να γνωρίσετε πως είναι φυσιολογικά οι μαστοί σας έτσι ώστε να μπορείτε να αντιληφθείτε και την πιο μικρή αλλαγή. Η συνήθεια της αυτοεξέτασης καλό είναι να καθιερώνεται από νεαρή ηλικία. Ο καταλληλότερος χρόνος να γίνεται είναι κάθε μήνα λίγες ημέρες μετά την περίοδο ιδανικά μεταξύ της 8ης και 14ης ημέρας του κύκλου. Αν δεν έχετε περίοδο μπορείτε να ορίσετε μια συγκεκριμένη ημέρα κάθε μήνα.
Πως γίνεται η Αυτοεξέταση;
Για την αυτοεξέταση μπορείτε να επιλέξετε οποιαδήποτε μέθοδο σας φαίνεται ευκολότερη: την κυκλική κίνηση, την οριζόντια ή την ακτινωτή κίνηση (μην ξεχνάτε να χρησιμοποιείτε την ίδια μέθοδο κάθε φορά).
Στο ντους
Τοποθετήστε το ένα χέρι ψηλά και πίσω από το κεφάλι όπως στο σκίτσο.
Με τα τρία μεγάλα δάκτυλα του χεριού σας ενωμένα και τεντωμένα εξετάζετε ολόκληρη την επιφάνεια του μαστού σας, συμπεριλαμβάνοντας την περιοχή της μασχάλης και εκείνη πάνω από το μαστό και κάτω από την κλείδα
Μπροστά στον καθρέπτη
Με τα χέρια σας τοποθετημένα στη μέση σας ελέγξτε για τυχόν αλλαγές στο περίγραμμα, στο μέγεθος ή στο χρώμα του δέρματος των μαστών σας και για οποιαδήποτε αλλαγή στο σχήμα των θηλών.
Στη συνέχεια, τοποθετήστε τα χέρια πάνω από το κεφάλι σας και εξετάστε εάν υπάρχει κάποια από τις παραπάνω αλλαγές ή εάν υπάρχει κάποιο έκκριμα από τη θηλή.
Σε ξαπλωτή θέση
Για να εξετάσετε τον δεξιό μαστό, τοποθετείστε ένα μαξιλάρι κάτω από τον δεξιό ώμο και το δεξί χέρι, πάνω και πίσω από το κεφάλι σας.
Ακολουθείτε την ίδια μέθοδο όπως και στο ντους. Με τα τρία δάκτυλα του αριστερού χεριού τεντωμένα εξετάζετε τον δεξιό μαστό χρησιμοποιώντας έναν από τους τρεις τρόπους: κυκλική, οριζόντια ή ακτινωτή κίνηση.
Προσοχή!
• Ελέγξτε για ογκίδια, βαθουλώματα, σκληρίες. Δεν αφήνετε το χέρι σας κάτω εάν δεν έχει ολοκληρωθεί η ψηλάφηση σε όλη την έκταση του μαστού. Στη συνέχεια, τοποθετήστε το μαξιλάρι κάτω από τον αριστερό ώμο, το αριστερό χέρι πάνω και πίσω από το κεφάλι και συνεχίζετε με την ψηλάφηση του αριστερού μαστού ακολουθώντας την ίδια μέθοδο που εφαρμόσατε στον δεξιό μαστό.
• Εάν διαπιστώσετε κάποια αλλαγή ή κάποια ανωμαλία συμβουλευτείτε αμέσως το γιατρό σας.
Γιατί πρέπει μια γυναίκα να κάνει μαστογραφία;
Ο καρκίνος του μαστού είναι η κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες ηλικίας 35-59 ετών. Στην Ελλάδα η συχνότητα εμφάνισης της νόσου συνεχώς αυξάνεται, και η νόσος αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου σε γυναίκες ηλικίας 40-55 ετών. Ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης της νόσου είναι η πρόληψή της, η οποία επιτυγχάνεται με τη μαστογραφία, που μας δίνει τη δυνατότητα να ανιχνεύσουμε την κακοήθεια σε προκλινικό στάδιο, όταν δηλαδή δεν υπάρχουν κλινικά ευρήματα.
Τι είναι μαστογραφία;
Πρόκειται για μια ακτινολογική εξέταση η οποία απεικονίζει τη μορφολογία και τη δομή της ανατομίας των μαστών και των παθολογικών αλλοιώσεών του. Σήμερα η μαστογραφία παραμένει η πιο ειδική απεικονιστική εξέταση για την ανίχνευση του καρκίνου του μαστού σε αρχικό στάδιο.
Πότε πρέπει μια γυναίκα να κάνει τη πρώτη της μαστογραφία;
Τα τελευταία χρόνια ο καρκίνος του μαστού απαντάται σε ολοένα και περισσότερες νέες γυναίκες. Υπολογίζεται ότι το 12% του συνόλου των καρκίνων διαγιγνώσκεται σε γυναίκες κάτω των 45 ετών, ενώ το 35% του συνόλου των νέων διαγνωσμένων περιστατικών απαντάται σε γυναίκες κάτω των 55 ετών. Οι επιστήμονες δεν μπορούν να διακρίνουν ποια γυναίκα θα νοσήσει και ποια όχι, γι’ αυτό και η διεθνής ιατρική κοινότητα προτείνει η πρώτη μαστογραφία να γίνεται στην ηλικία των 35 ετών, η οποία μάλιστα χρησιμοποιείται σε μελλοντικές μαστογραφίες ως εξέταση αναφοράς
Ποια είναι η καταλληλότερη περίοδος για τη διεξαγωγή της εξέτασης κατά τη διάρκεια του κύκλου;
Ως καταλληλότερο διάστημα να υποβάλλονται οι γυναίκες σε μαστογραφία είναι μία εβδομάδα από το τέλος της εμμηνορρυσίας έως και την 20η ημέρα περίπου του κύκλου. Είναι προτιμότερο να αποφεύγεται η μαστογραφία πριν την εμφάνιση της εμμηνορρυσίας, όπου τα υψηλά επίπεδα των ορμονών ιδίως σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς προκαλούν μεταβολές, όπως αύξηση του μεγέθους, πόνο και ευαισθησία
Πόσο επικίνδυνη είναι η ακτινοβολία που δεχόμαστε κάνοντας μαστογραφία;
Η εξέταση δεν είναι επικίνδυνη, αφού οι σημερινοί νέου τύπου ψηφιακοί μαστογράφοι εκπέμπουν χαμηλή δόση ακτινοβολίας, η οποία δεν υποβάλλει σε κίνδυνο την υγεία της εξεταζόμενης. Επιπροσθέτως, στη διεθνή βιβλιογραφία δεν υπάρχει άμεση τεκμηρίωση ότι η δόση ακτινοβολίας που χρησιμοποιείται στη μαστογραφία ευθύνεται για την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού ή οποιονδήποτε άλλο κίνδυνο για την υγεία.
Πόσο συχνά πρέπει να κάνει μια γυναίκα μαστογραφία;
Από την ηλικία των 40 ετών και μετά η γυναίκα θα πρέπει να επαναλαμβάνει τη μαστογραφία της μία φορά το χρόνο, καθώς όσο μεγαλώνει τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες να εμφανίσει τη νόσο. Η ετήσια αυτή επανάληψη της εξέτασης θα πρέπει, σύμφωνα με επιστημονικές συστάσεις, να γίνεται έως ότου η γυναίκα φτάσει το 72ο έτος της ηλικίας της. Μετά την ηλικία αυτή ο έλεγχος του μαστού με μαστογραφία προτείνεται ανά διετία. Ο θεράπων γιατρός είναι αυτός που μπορεί να συνεκτιμήσει τους παράγοντες κινδύνου χωριστά για κάθε γυναίκα και να κρίνει αναλόγως.
Πότε ξεκινά ο έλεγχος σε γυναίκες με κληρονομική διάθεση;
Οι γυναίκες με κληρονομική προδιάθεση ανήκουν σε ομάδες υψηλής επικινδυνότητας για την εμφάνιση της νόσου και εντάσσονται σε προγράμματα εντατικού προληπτικού ελέγχου. Ο έλεγχος των γυναικών αυτών περιλαμβάνει:
• αυτοεξέταση των μαστών από την ηλικία των 20 ετών,
• κλινική εξέταση μία ή δύο φορές το χρόνο,
• προληπτικό ετήσιο έλεγχο με μαστογραφία, υπερηχογράφημα ή μαγνητική μαστογραφία από την ηλικία των 25-35 ετών ή 5 έτη νωρίτερα από τη διάγνωση της νόσου σε συγγενικό πρόσωπο.
Η μαστογραφία ανιχνεύει 100% όλες τις κακοήθειες;
Η μαστογραφία δεν ανιχνεύει το 100% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού. Υπάρχει ένα ποσοστό 8-12% όπου οι βλάβες δεν απεικονίζονται στη μαστογραφία. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο σε κάθε γυναίκα που κάνει την εξέταση να γίνεται ψηλάφηση από γιατρό εξειδικευμένο στο αντικείμενο του μαστού και, σε περίπτωση που η σύσταση των μαστών είναι πυκνοί, ο έλεγχος να συμπληρώνεται πάντοτε με υπερηχογράφημα
Ποια ακριβώς είναι τα πλεονεκτήματα της ψηφιακής μαστογραφίας ως προς την κλασική μαστογραφία (αναλογική);
Τα οφέλη της ψηφιακής μαστογραφίας είναι πολλαπλά. Το σημαντικότερο από αυτά είναι ότι έχει υψηλότερη διαγνωστική ακρίβεια στη διάγνωση των παθήσεων του μαστού έναντι της κλασικής μαστογραφίας. Αυτό οφείλεται στη δυνατότητα που παρέχει η ψηφιακή μαστογραφία να απεικονίζει καλύτερα κυρίως τους πυκνούς μαστούς, ιδίως σε νέες γυναίκες Ως εκ τούτου, οι μικροαποτιτανώσεις, με τις οποίες εμφανίζεται ένα μεγάλο ποσοστό της αρχόμενης κακοήθειας, απεικονίζονται πιο καθαρά και το πραγματικό μέγεθος των αλλοιώσεων αξιολογείται ορθότερα. Ένα ακόμη σημαντικό πλεονέκτημα της ψηφιακής μαστογραφίας έναντι της αναλογικής είναι η βελτίωση της εξέτασης. Η τοποθέτηση της εξεταζόμενης είναι πιο απλή, η εξέταση μαστών μεγάλου μεγέθους καθίσταται ευκολότερη και η διάρκεια της εξέτασης αλλά και η πίεση που ασκείται στους μαστούς είναι μικρότερη. Πλεονέκτημα όμως αποτελεί και η δόση της ακτινοβολίας, όπου στην ψηφιακή μαστογραφία είναι μικρότερη από ό,τι στην κλασική.
Τι είναι το υπερηχογράφημα μαστού;
Το υπερηχογράφημα μαστού είναι εξέταση γρήγορη, προσιτή και ακίνδυνη (χωρίς ακτινοβολία). Με τα σύγχρονα μηχανήματα και με τη μελέτη με έγχρωμο Doppler, ο ακτινολόγος που είναι γνώστης της μεθόδου και των παθήσεων του μαστού μπορεί να διαχωρίσει τα καλοήθη συμπαγή μορφώματα από αυτά που έχουν ύποπτους μορφολογικούς χαρακτήρες και χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση. Σε περίπτωση που υπάρχουν άλλες διαθέσιμες εξετάσεις, όπως μαστογραφία ή μαγνητική μαστογραφία, το αποτέλεσμα αυτών θα πρέπει πάντοτε να συσχετίζεται με αυτό του υπερηχογραφήματος. Ένας άλλος σημαντικός ρόλος του υπερηχογραφήματος είναι η προσφορά του στην ανίχνευση καρκίνων που υποκρύπτονται στη μαστογραφία σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς.
Πότε πρέπει να γίνεται ένα υπερηχογράφημα εξ ολοκλήρου μόνο του και πότε σε συνδυασμό με μια μαστογραφία;
Το υπερηχογράφημα χρησιμοποιείται ως πρωταρχική εξέταση σε γυναίκες κάτω των 35 ετών. Αν είναι αρνητικό, ο έλεγχος ολοκληρώνεται με την κλινική εξέταση. Σε γυναίκες άνω των 35 ετών το υπερηχογράφημα χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με τη μαστογραφία σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς για να περιοριστεί το ενδεχόμενο διαφυγής μιας λανθάνουσας κακοήθειας ή για την αξιολόγηση ψηλαφητού ευρήματος που έχει ανιχνεύσει η ίδια η γυναίκα ή ο γιατρός της ή για να διευκρινιστεί κάποιο αμφίβολο εύρημα που ανιχνεύθηκε με τη μαστογραφία.
Τι λες σου λύθηκαν, αν όχι όλες, πολλές απορίες;
Λοιπόν, κλείσε ραντεβού για μαστογραφία και γράψε μου την ημερομηνία.
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.
Κάνε το καλύτερο για σένα. Για την υγεία σου. Για τη ζωή σου.
Η πρόληψη σώζει ζωές. Διαφωνείς;
